Saplantı (obsesyon)

Saplantı (obsesyon)
Kişinin bilincini saran kurtulması olanaksız yineleyici düşünce. Temelinde kaygı yatan rahatsız edici bir duyguyla birlikte görülür. Belirli tipte bir içeriğinin olması gerekmez; herhangi bir düşünce kişide saplantıya dönüşebilir. Saplantının temelindeki kaygı ya da endişe genellikle bir tehlikenin ve bir sorumluluğun aşırı önemsenmesine bağlıdır. Hastanın kaygı ve korkusunun tehlikenin olasılık dışı ya da önemsizliğiyle orantısızlığı, bu durumun bir hastalık özelliği taşıdığını gösterir. Dahası, saplantılı hasta, bunun hastalık niteliğinde olduğunun her zaman bilincindedir, ama sürekli mücadele etmesine karşın saplantısından kurtulamaz. Saplantılı düşüncenin çeşitli biçimleri vardır. Önemsiz sözcük, konuşma ya da görüntülerin akla takılması durumunda basit saplantıdan söz edilir. Anımsanamayan bir adı, bir tarihi inatla araştırmaya zorlanmak sorgulayıcı saplantı olarak nitelenir. Kuşku ve kuruntuların belirli etkinlikleri engellemesi durumuna ketleyici saplantı denir. Hastanın kendi isteğine ters düşen bir eyleme itilmesi zorlayıcı saplantıdan kaynaklanır. Hastadaki başlıca ya da tek belirti saplantıların varlığıysa, hastalık saplantı nevrozu olarak adlandırılır.