Çocuklarda Öfke! Aman Dikkat!

İnsanların temel yaşadığı 8 farklı temel his vardır. Memnunluk, ıstırap, dehşet, şaşkınlık, öfke, ilgi, iğrenme, utanç. Bu temel hisleri yaşamak her insan için çok doğaldır. Olumsuz hisleri kimse yaşamak istemez bilhassa öfke hissettiğinde ebeveynler kendilerini çaresiz hissettiklerinden ve ne yapacağını bilemediklerinden çocuklarının öfke anlarında onlar da çocuklarına öfke ile karşılık verirler. Burada değerli nokta öfke tıpkı başka hisler üzere olağan bir histir. Birtakım gelişim periyotları vardır mesela 2 yaş üzere kendi vücutlarının annesinden öteki bir vücut olduğunu anladığı ve kendi benlik oturmaya başladığı bu devir çocukların öfke yaşaması olağandır.

Pekala Çocuk hangi durumlarda öfke hisseder?

• Çocukların kâfi toplumsal ortamları yoksa kendini gerçekleştirmiş hissetmeyecektir

• Çocuğun her istediği yapılan ailelerde hudutları öğrenmeyen çocuklar toplumsal ortamlarda engellendiklerinde

• Başarısızlık ile gelen çaresizlik hissinde

• Sevilmediğini düşündüğü ortamlarda

• Kardeş ile anne ve babasının artık onu istemediğini düşünüyorsa

• Akran zorbalığı yaşıyorsa

• Ailesinin beklentileri çocuğun yapabileceğinden fazla ise

• Daima ailesi tarafından eleştirilen ancak uyarmak ve beklentileri söylemek dışında çocuğun ailesi ile bağlantısı yoksa

• Ebeveynler kendi öfkelerini denetim edemiyorlarsa

• Çok fazla ekrana maruz kalan çocuklarda

• Ebeveynlerin sevme biçimi bazen şiddetli olabiliyor bu durumda çocuk sevgi eşittir şiddet öğrenmişse

Öfke ortaya çıkacaktır. Bu hususlardan de anlaşılacağı üzere aslında öfke yalnızca bir sonuçtur ve bizler terapide bu öfkenin altında yeten nedenleri araştırıp sonrasında çocuk için sorun olan alanları gidermeye çalışırız.

Çocukların öfke anlarında ve sonrasın ne yapmak gerekir?

• Çocuklara öfke anında onlara açıklama yapmak yetersiz olacaktır zira dinlemeyeceklerdir

• Öfke geçtikten sonra ne olmasını isterdi ya da ne olsa öfke balonu giderdi üzere daha net sorular ile anlaşılmaya çalışılır

• Çocuklar ile hisler ile oyun oynamak ve hislerini tanımalarını sağlamak daha sakinleşmeleri için yardımcı olur

• Ebeveynlerin kendi öfke denetimlerini öğrenmeleri çocuklara rol model olma açısından katkı sağlar

• Ebeveynler 3d kuralını uygulayabilirler. Evvel kendi öfke anlarında durup sakinleşmek sonrasında sanki o anda nelerin onları öfkelendirdiğini sorgulamak sonrasında kendileri dışarıdan ailelerini izlese neler görürdü formunda düşünmek olayları daha uygun anlamalarını sağlar

• İstekleri evvelce kesin ve net bir lisanla anlatmak

• Bilhassa öfkelendiren anları tespit etmek ve evvelce tedbir almak

• Çocukların duygusal muhtaçlıkları ne olabilir biçiminde düşünmek