Cenap Şahabettin Hayatı ve Eserleri

Cenap Şahabettin Hayatı ve Eserleri

CENAB ŞAHABEDDİN (1870-1934)
• Manastır’da doğan Cenab Şahabeddin, 1889’da Askeri Tıbbiye’yi bitirerek yüzbaşı rütbesiyle hekim oldu.

• Tıbbiye’de öğreyciyken şiirle ilgilenmeye başlayan Cenab Şahabeddin, Muallim Naci çizgisindeki ilk yapıtlarını 1884’te Saadet gazetesinin edebiyat bölümünde yayımladı. Ne var ki, eski ve yeni edebiyat tartışmaları çıkınca, Abdülhak Hamid ve Recaizade Ekrem’in etkisiyle, yeni şiir doğrultusunda yapıtlar vermeye yöneldi. Sebat ve Gülşen dergilerinde çıkan yeni şiirlerini kitaplaştırdı: Tamat (Saçma Sözler) (18871.
• Fransız edebiyatını tanıyınca, parnasyen ve simgeci ozanlardan etkilenerek Verlaine ve Mallarme’yi örnekseyen şiirler yazdı.
• Tevfik Fikret’in yönetimindeki Servetifünun dergisinde şiirler, öyküler, gezi notlan yayımlayan (1896-1901) Cenab Şahabeddin, Servetifünun kapanınca, İkinci Meşrutiyet’e kadar yapıt yayımlamadı.
• İkinci Meşrutiyet’ten sonra özellikle edebiyat ve siyasete ilişkin makalelere, gezi notlarına, oyunlara, özdeyişlere yöneldi.
• Şiirlerini «sanat sanat içindir- anlayışına göre yazan Cenab Şahabeddin, sone, serbest müstezat gibi yeni biçimler kullandı; sözcüklerin ses değeriyle, ruhbilimsel havayı birleştirmeye çalıştı. Kullanılmayan, yalnızca sözlüklerde yeralan sözcükleri kullandığından, halk dilinden uzaklaştı. Ömer Seyfettin ve arkadaşlarının Genç Kalemler dergisinde başlattıkları «yeni lisan» hareketine karşı çıktı; ama 1920’den sonraki yapıtlarında türkçeye yer vermekten de geri kalmadı.
• Cenab Şahabeddin, uyuma çok önem verirdi; bu nedenle hece ölçüsüne karşı aruz ölçüsünü savundu ve yalnızca aruzla yazdı. Şiirlerinde konu olarak çoğunlukla aşkı ve doğayı seçti.
• Düzyazılarında gözlemlerine değil, daha çok kişisel düşüncelerine yer verdi. Üslup bakımından sanatlı düzyazı çizgisini izledi, cümle yapısında biçime önem verdi. En önemli düzyazıları arasında Hac Yolunda (1909), Suriye Mektupları (1917), Avrupa Mektupları (1919) sayılabilir.
• Eleştiri, söyleşi ve denemeleri geniş edebiyat kültürünün kanıtıdır : Evrak-ı Eyyam (Günlerin Yapraklan) 119151; Nesr-i Harb, Nesr-i Sulh ve Tiryaki Sözleri (1918). Cenab Şahabeddin’in ayrıca Yalan ve Körebe adlı iki oyunu, Küçük Beyler ya da Derse Devam Edelim adlı bir vodvili, Kadı Burhaneddin (1922) ve Shakespeare’le ilgili (1931) iki kitabı vardır.