Çocuğa İlaç Verilmesi

Yetişkin bir insanın tedavisinin gerek doktor, gerek aile için psikolojik yönlerinin de olduğu açıktır. Fakat hasta bir çocuk olduğu zaman durum çok değişir. Çocuk tedavisi sırasında, kuşkular, güçlükler, korkular eksik olmaz. Bütün bunlar genellikle küçük hastaya ilâç verme sorunundan doğcır.

Aşağıda annelerin bu konudaki kuşkularının birkaçının aydınlatılmasına çalışılmaktadır.

Ağızdan verilen ilaçlar

Ağızdan verilen ilâçlar ayrı bir önem taşır. Çünkü çocuk ilâçlarının çoğu ağızdan alınan ilâçlardır. Bunun nedeni iğnenin çocuğu ürkütmesinden kaçınma isteğidir. Bu arada iğnenin çocuklardan çok anne babayı ürküttüğüne de işaret etmek gerekir. Bugün ilâç fabrikaları çocuk ilâçlarının hemen hepsini lezzetli, kolay alınabilir duruma getirmişlerdir. Yalın durumda lezzetsiz olan antibiyotikler ve vitaminler çoğu zaman portakal, ahududu, mandalina, hatta çukulata tadıyla kolayca yutulur duruma getirilmektedir.

Bütün bunlara rağmen birçok çocuk ilâç almayı kesinlikle reddeder. Bu çeşit çocuklar karşısında ailenin tutumu yemek yemek istemeyen çocuklar karşısındaki tutumun aynı olmalıdır. Aile ilâç verme sorununu ne kadar büyütür, yalvarma ve ısrarlara başvurursa çocuk, ilâç son derece lezzetli de olsa, direncini o kadar artırır. Biraz kesin olmamakla beraber «psikolojik bakımdan sağlam yetiştirilmiş hasta ilâçları güçlük çıkarmadan alır» yargısı gerçeğe uygun bir yargıdır.

İlâç almamakta direnen çocuğun burun delikleri sol elin işaret ve başparmaklarıyla kapanır; az sonra. Çocuk ağzını açmak zorunda kalır; sol elle tutulan kaşıktan ilâç ağzına akıtılır ve yuttuğu görüldükten sonra burnu serbest bırakılır.

Ağızdan alınan ilâçlarla ilgili bir başka sorun da ilâcın saatleridir. Genellikle doktor yirmi dört saatlik sürede iki, üç ya da bazı antibiyotikler de olduğu gibi dört defa alınacak ilâç yazar. O zaman ilâç şu aralıklarla verilmelidir:

Günde iki defa yazılmışsa

12 saatte bir Günde üç defa yazılmışsa

8 saatte bir Günde dört defa yazılmışsa :

6 saatte bir Bununla ilgili olarak anneler mama ya da yemek saatlerinin etkileneceğini düşünürler. Doktor çocuğa bir ilâç yazar yazmaz anne hemen «Yemekten önce mi, sonra mı verilecek?» diye sorar. Gerçekte bu noktaya verilen önem gereğinden fazladır, önemli olan, iki ilâç veriş arasındaki sürenin bozulmamasıdır; ilâcın düzenli aralıklarla verilmesidir. Bir defasında 6 saat ara ile, bir defasında 4 saat ara ile ilâç vermemelidir.

Yemeklerle bağlantının o kadar büyük önemi yoktur. Genel olarak herhangi bir ilâcın yemekten hemen sonra verilmemesine dikkat ederek, saatleri ona göre ayarlamak doğru olur. Yemekten hemen sonra ilâç verilirse çocuk kusabilir. Öksürük şurubu, bronşları temizleyici şurup gibi ilâçlar da elden geldiğince yemek saatleri dışında verilmelidir. Çünkü bunlar biraz iştahı kapatan İlâçlardır.

Ağızdan verilecek ilâçlarla ilgili bir başka önemli nokta, karma vitaminleri çocuğun mamasına çocuk farketmeden katma sorunudur. Vitaminlerin mama ile birlikte verilmesinde hiç bir sakınca yoktur; ancak vitamini mamaya son anda, mama ı-lıkken katmak gerekir. Çünkü pek çok vitamin ısı altında nitelik değiştirir; sıcak mamaya karıştırılırsa vitaminden beklenen amaca varılamaz. Hatta böyle verilen bir vitamin tüm yararsız olabilir.

İlâç ne miktarda verilmelidir?

Dozaj sorunu yani bir gün boyunca verilecek ilâç miktarı sorunu bugün çok basitleşmiştir. Genellikle çocuk ilâçlarının çoğunda plastikten bir ufak kaşık bulunmaktadır. Böylelikle ilâcın prospektüsünde yazılan ya da doktorun söylediği kaşığın evdeki kaşıklardan hangisine uygun olduğunu hesaplamak zorluğu ortadan kalkmış olmaktadır. Kutusunda hazır ölçü bulunmayan ve doktorun özel ölçü bildirmediği ilâçlarda sıradan bir kahve kaşığı kullanılır.

Annelerin tereddüt ettiği bir başka nokta da olduğu gibi değil, suda eritilmiş olarak verilen ilâçlar sorunudur. Bazı damla ya da şuruplar suya katılarak verilir. Anneler çoğu zaman bu konuda tereddüt içindedirler. Genellikle ağızdan alınan herhangi bir ilâcın suyla karıştırılıp verilmesinde bir sakınca olmadığı söylenebilir. Su yerine soğuk ya da ılık çaydan veya mey-va sularından yararlanılabilir. Süte gelince iş değişir, ilâçta C vitamini gibi asit yapısında maddeler varsa, bunların süt içinde verilmesi doğru olmaz. Çünkü soğuk sütün sindirimi kolay değildir; sıcak süte de katılırsa ısı bunların niteliğini değiştirir.

Çocuklara Makattan Verilen İlaçlar

Makattan verilen ilâçlar çocuk tedavisinde çok önemlidir. Fitil (süpozituar) çeşidi ilâç çocuklarda çok kullanılmaktadır Özellikle ateş düşürücüler ve sakinleştiriciler fitil olarak verilir. Süt çocuğunda fitili tutmak hayli zordur. Çünkü bebek kalınbağırsağına bir yabancı cismin değdiğini duyunca onu dışarı atmak ister ve a-tar. Bağırsağına yabancı cisim değdiğini duymaması da olanaksızdır. Bu tadsız duyuyu azaltmak için fitil önceden biraz ısıtılır ve vazeline bat irilir. Bundan başka, fitil parmakla değil de parmağın erişebileceği yerin daha yukarısına kadar uzanan bir uzunca cisimle, örneğin makat de-recesivle itilirse kolayca dışarı atılamaz

Çocuklarda İğne

Çocuklara hastane tedavisi dışında hemen hiç damardan iğne yapılmaz. Sadece kas içine iğne ile ilâç verilir. Bu yöntem çok etkili bir ilâç verme yöntemi olduğu halde, gereğinden çok az yapılmaktadır. Çocuğa iğne tıpkı büyük insana yapıldığı gibi yani kaba etinin merkezinin biraz ü-zerinde bir yere yapılır. İğnenin çocuğa verdiği korku, ailenin sandığından çok daha hafiftir. Ağızdan alınan ilâçlarda belirtildiği gibi, nevrozsuz yetiştirilen bir çocuk iğneyi de cok olağan karsılar.

Tabii, aile iğneyi bir umacı gibi kullanırsa, «Uslu otur, yoksa sana iğne yaptırırım.» derse, gerçekten gereğinde iğne çocuk için bir korku kaynağı olur.