Oligosakkaritler nedir – Oligosakkaritler nelerdir

Oligosakkaritler nedir; 2-20 monosakkaritin glikozidik bağla bir araya gelmesiyle oluşan karbonhidratlar oligosakkaritler olarak adlandırılır. Glikozidik bağ oluşumu bir monosakkaritin anomerik karbon atomuna bağlı OH- grubunun başka bir monosakkaritin anomerik olmayan bir C atomuna bağlı hidroksil grubuyla etkileşime girip bir mol su çıkartmasıyla oluşur. Oligosakkaritler kendilerini oluşturan monomer sayısına göre adlandırılır.

Disakkaritler iki monosakkarit ünitesinin glikozidik bağla bir araya gelmesiyle oluşur. Maltoz, laktoz, galaktoz, sakkaroz en yaygın bulunan disakkaritlerdir.

Nişastanın asit ya da enzimlerle kısmi hidroliziyle elde edilen ürünlerden biri maltozdur. İki glikoz ünitesinden meydana gelir.

Laktoz süt şekeri olarak bilinir. Bir glukoz ve bir galaktoz ünitesinden meydana gelir. Ticari olarak peynir altı suyundan elde edilir. Mayalar tarafından fermente edilemezler. Bu nedenle fırıncılık ürünlerinde maillard reaksiyonlarına katılarak sarı-kahverengi renk oluşturur. Vücutta ince bağırsakta bulunan bakteriler tarafından sentezlenen laktaz enzimiyle galaktoz ve glukoza parçalanır. Aksi takdirde vücut laktozdan yararlanamaz. Bazı kişiler laktaz yetersizliği nedeniyle laktozu metabolize edemezler. Bu durumda karında şişlik, gaz, ağrılı kramplar ve diyare meydana gelebilir. Laktoz vücutta kalsiyum metabolizmasında rol oynar ve kalsiyumun vücutta tutulmasını sağlar.

Sakkaroz şeker pancarı ve şeker kamışı başta olmak üzere pek çok bitkinin yapısında bulunur. Çay şekeri olarak da bilinir. İndirgen özellik göstermez, bir glukoz ve bir fruktoz ünitesinden oluşur. Fotosentez sırasında üretilen glukoz bitkinin diğer bölgelerine genellikle sakkaroz formunda taşınır. Sakkarozun asidik koşullard hidrolizi sonucu eşit miktarda D-glukoz ve D-fruktoz oluşur. Bu olaya inversiyon oluşan ürüne ise invert şeker denir. Sakkarozun invesiyonunda invertaz enzimleri de rol oynayabilir. Sakkarozun tatlılık derecesi 100 birim kabul edilirse fruktozun tatlılığı 180 glukozun tatlılığı ise 70 birimdir. Bu nedenle gıdalarda invert şeker sakkaroza göre daha sık kullanılır.

Siklodekstrinler 6-8 glukoz ünitesinden oluşan halka yapıdaki oligosakkaritlerdir. Bakteriyal bir enzim olan glikoziltransferaz enzimlerinin katalizörlüğünde oluşurlar ve hiçbir indirgen uç bulundurmazlar.