Bebeklerde süt tozu

Süt tozu
Kutu sütü ya da süt tozu inek sütünün özel birtakım fiziksel ve kimyasal işlemlerden geçmiş şeklidir. Süt tozunun üstünlüğü, hem sterilize edilmiş olması, hem de bileşiminde inek sütünü rahat sindiremeyen bebeklere uygun birtakım değişiklikler yapılmış olmasıdır.
Çeşitli fabrikaların süt tozu yapımındaki yöntemleri ayrı ayrı olmakla beraber, ana ilke hepsinde birdir. Hepsinde, inek sütü pastörize edildikten sonra, içindeki Su yok edilerek kurutulur. Suyun uçurulması işlemi boyunca, süt yağının azaltılması, şeker, vitaminler ve bazı asitlerin katılması gibi birtakım değişikliklere de uğrar. Kurutmada en çok kullanılan yöntem, sütün bir tulumba aracılığıyla yüksek hızla dönmekte olan yuvarlak bir levhaya doğru püskürtülmesidir. Levhalara çarpıp geri fışkıran damlacıklar, bir
sıcak hava akımına girerler ve bu akım damlacıkları kurutur. Kuruyan süt kapların içine düşerken artık çok ince bir toza dönüşmüş durumdadır.
Bu döner levhalar yöntemi yerine, sütef iki silindir arasında geçirme yöntemi de uygulanabilir. Büyük hızla dönen bu silindirler ileri derecede ısıtılmıştır. Süt kurur ve otomatik olarak hareket eden in, ce şeritler, silindirlerin yüzeyinde kalan tozu aşağı silkelerler.
Çeşitli süt tozlarının sınıflandırılması inek sütünden toza geçerken yapılan işlemlerin çeşidine göre olursa da, en büyük fark süt tozundaki yağ miktarından gelir.
Yağ bakımından süt tozları tam yağlı, yarı yağlı ve yağı alınmış olmak üzere üçe ayrılır. Birinciler % 1415 oranında konsantre edilmiştir (konsantrasyon veya yoğunluk derecesi ilerideki bölümlerde incelenecektir). Bunlardaki yağ miktarı hemen hemen taze süttekine eşittir. Yarı yağlılarda konsantrasyon, yani yoğunluk derecesi % 15 veya biraz daha fazladır. Bunların 1 litresinde 1517 gr. yağ bulunur. Bu oran taze sütün yağ oranının yarısı kadardır. Yağı azalmış olan üçüncü grupta yağ oranı çok düşüktür. % 10 oranında eritilmiş olan bu tozların 1 litresinde 0,101,5 gr. yağ bulunur. Süt çocuğunun sindirim aygıtı çok naziktir; midesi az miktarda mide asidi çıkarır; bundan ötürü bazı süt tozlarına bunları sindi/mek için gerekli olan asitler katılır. Bunlara asitli süt tozu denir. Bunlar da yine içlerindeki yağ oranına göre üçe ayrılır. Asit katma işlemi çeşitli yöntemlerle yapılır. Ya doğrudan doğruya organik asitler (limon asidi vb.) katılır, ya da bir fermantasyon (mayalanma) yapılır. Fermantasyonda taze sütün içindeki şekerin bir kısmı laktik asite dönüşür. Çocuk, mide asitleri azlığı nedeniyle ne kadar çok sindirim zorluğu çekiyorsa, laktik asitin yararı O kadar çoktur.
Bazı ülkelerde süt tozu endüstrisi çok ileri gitmiştir; elde edilen süt tozlarına insan sütüne yakın bir nitelik kazandırılmaktadır. Süt tozunu anne sütüne benze*

ttbiknek tçsn yağım olıp, onun yerine bazı bitkisel yağlar katılır. Bitkisel yağ süt çocuğunun sindirim fermentleriyle temas edince rahatlıkla «indirilir. Böyle bir sütten yağ çıkarılırsa, bu yağ tereyağı gibi katı değil, tıpkı insan sütünden çıkarılan yağ gibi sıvı olur. Bu sütlerin şekeri de, bileşim bakımından insan sütünün şekerine benzer. Zaten bu çeşit süt tozlarının insan sütüne çok benzediğini bununla beslenen bebeğin kakası da gösterir. Süt çocuğunun bağırsak florası, yani bağır şoklarındaki bakteriler, aldığı besinlerin türlerine göre değişir. İnsan sütüne benzemesi için birtakım değiştirme işlemlerinden geçirilmiş sütle beslenen bebeğin kokası da gerçek ana sütü emenlerinki gibi sarı, yumuşak ve asit niteliğinde o lur. Ancak bu sütlerin btr sakıncası vardır: Şeker bakımından zengin oldukları için bazen, Özellikle yaz mevsiminde, kolayca ekşirler. Fakat yine de bu sütler anne sütünün yerine bir başka besin koyma konusunda önemli bir aşamadırlar.
İnek sütünün suyla karıştırılmasının ö nemli bir işlem olması gibi, süt tozunun çocuğa verilirken ne oranda konsantre olacağı da önemli bir noktadır. Sıvı durumdan toza dönüştürülmüş olan bu maddeler çocuğun biberonuna konulmadan önce, tekrar sıvıya dönüştürülür. Bebeğe yeterli kaloriyi vermek ve kolay sindirmeyi sağlamak için süt tozu ile su karışımının oranlarını iyi bilmek gerekir. Kullanılacak süt tozu miktarı, çocuğun kaç t aylık olmasına göre değişir.
Yogi tüm alınmış sütler, sindirim bozukluğu çeken veya bir bağırsak hastalığını yeni atlatmış çocuklara verilir. Sağlığı tam bebeklere ise, yarı yağlı veya tam yağlı süt tozu verilir. Çocuk 1525 günlükken konsantrasyon/ yani yoğunluk % 10 oranındadır. örneğin 100 gr/lık suya 10 gr. süt tozu konulur. Çocuk bu besine alışınca % 1213 oranına (100 gr. suya 1213 gr. süt tozu) geçilir. 34 aylık çocuğa %15’lik konsantrasyon uygulanır. Çocuğun dayanabileceği en yüksek yoğunluk oran» %1618’dir. Bu oran genellikle beşinci aydan önce uygulanmaz.
İnsan sütüne benzetilmiş sütler de daha başlangıçta bile verilebilir. Bunların yoğunluğu % 13 dolaylarında olmalı ve sonuna kadar yani daha karmaşık başka besinlerin kullanılması başlayıncaya kadar bu oranda kullanılmalıdır.
Süt tozu, karıştırıldığı suyla birlikte kaynatılmaz; su önceden kaynatılır ve tam kullanılacağı sırada tozla karıştırılır. Bileşimi tam olduğundan şeker katmak da gerekmez.
Genellikle süt tozu kutularında bir de ölçek bulunur; bu ölçekler her marka kutuda aynı olmaz. Bazısında 4 gr.’lık, bazısında 5 gr.’lıktır. ölçek her zaman silme doldurulmalıdır. Tepeleme doldurulan ölçekler bebeği beslemez, tam tersine fazla koyu bir sütün getireceği tehlikeleri doğurur.
Süt tozlarının kullanılmaya başlaması çok eski bir geçmişe dayanmaz. Uygarlık ilerledikçe, çeşitli alanlarda sağlanan? gelişmeler çocuk bakımı alanında da. süt tozlarının gerçekleştirilmesi sonucunu sağlamıştır. Böylelikle birçok ülkede binlerce bebek daha sağlıklı bir şekilde büyüyebilme olanağına kavuşmuştur.