Emzirmenin faydaları

Doğal emzirme
Çocuğun doğrudan doğruya annesinin memesini emerek beslenmesi hiç şüphesiz, hayatın ilk aylarında en iyi beslenme yoludur. Çünkü bebeğin organizmasını meydana getiren maddelere en yakın besinler anne sütünde bulunur. Duygusal bakımdan da, bebeğin ana sütüyle beslenmesinin değeri ölçülemeyecek kadar büyüktür. Çocuğun normal ve sağlıklı gelişmesi için gerekli olan anne ile çocuk arasındaki psikolojik ilişki emzirme sırasında büyük bir kolaylıkla ve en zevkli şekli ile kurulmuş olur.
Gebelik sırasında annenin vücudunda bulunan bazı hormonlar, memeleri süt yapmaya hazırlar. Bu hazırlık boyunca memenin hacmi artar, meme başı büyür; renk de kızarır ve koyulaşır. Doğumdan sonra ise başka bir çeşit hormon etki göstermeye başlar. Bunun ödevi, artık görevine hazır olan meme bezini uyarıp sütü akıtmaktır. Ağız sütü (kolostrum) denilen bu ilk süt, birkaç gün bazı özellikler taşır, örneğin protein bakımından fakirdir. Kısa süre sonra gerçek süte dönüşmeye başlar. Memelere süt gelmesi doğumdan 5-6 gün sonra tamamlanmış olur.
İlk aylarda bebeğin günde altı defa em-zirilmesi, iki emzirme arasının gündüzleri 3,5, geceleri ise 6 saat olması gerekir. Buna göre bebek şu saatlerde emzirilir: 6.00; 9.30; 13.00; 16.30; 20.00; 23.00. Avrupa’da, ülkemizin batısındaki boylamlar üzerinde bulunan yerler için saptanmış bu saatler Türkiye’de biraz daha öne alınabilir. Günümüzde emzirme saatlerinin saptanmasında eskisi kadar kesin davranılmamakta, bebeğin yarım saat önce, yarım saat sonra doyurulmasında bir sakınca görülmemektedir. Annenin vücudu yeteri kadar süt yapıyorsa emzirme süresi her bir meme için on dakika ya da biraz daha fazla olabilir. Çocuğun birinci memeyi emmesini fazla uzatmamak, ikinci memeye de boşalma zamanı bırakmak gerekir. Süt miktarına gelince, ilk sekiz gün boyunca çok basit bir ölçü uygulanır. Bebek kaç günlükse gün başına 10 gr. süt hesaplanır. Yani bebek 3 günlükken 30 gr., altı günlükken 60 gr. süt emmelidir. Birinci haftadan sonraki süt ihtiyacı ise vücut ağırlığına göre hesaplanır. Bebek kilo başına 150-180 gr. süt emmelidir. örneğin 4 kilo ağırlığındaki bir süt çocuğunun günde 600-700gr., 3 kilo ağırlığındaki bir süt çocuğunun da yarım kilo ya da biraz daha fazla süt emmesi gerekir. Bu miktarlar günlük altı emzirme arasında eşit olarak bölünemez; çünkü annenin vücudu günün bütün saatlerinde eş miktarda süt yapmaz. Genellikle sabahlan akşama* oranla daha çok süt gelir.
Emzirmeye başlarken bebeğin ağzına her seferinde ilk olarak aynı meme verilmezse, memelerin tüm olarak boşalması elde edilir, ayrıca süt, emzirme sonunda yağ bakımından en zengin noktaya vardığından bundan da yararlanılmış olur.
Doğal yol la beslenmede anne ve bebeğin belirli bir duruşu vardır; bu duruşun her zaman gözetilmesi gerekir. Anne memeyi merkezdeki renkli kısma yakın bir yerden tutarak bebeğin ağzına uzatır. Meme başını baş parmakla işaret parmağı arasına alır. Sağ memeyi emzirirken sol elini kullanır, sol memeyi emzirirken sağ elini kullanır. Ayaklarını alçak bir sehpaya dayar; böylece dizleri yükselmiş olur.
Bebeği kamıyla dizleri arasında, eğik ve yarı oturur biçimde tutar. Emzirdiği memenin tarafındaki kolunu kıvırarak meydana gelen açıya bebeğin başını yatırır. Bebeğin ağzının, meme başını çevresindeki renkli kısımla birlikte kavraması gerekir. Bu sağlanmazsa, arada boşluk kalır ve bebeğin ağzına hava girer; bağırsaklarda rahatsızlıklar, karın ağrıları ve kusmalar olur.
Genellikle bebek 2-3 defa emdikten sonra ağzında biriken sütü yutar ve tekrar emmeye başlar. Bebek bir yutuştan önce üç defadan fazla emiyorsa bu, anne memesine yeteri kadar süt gelmediğini gösterir. Çünkü bebek ancak ağzı sütle dolduğu zaman yutma hareketini yapar. Ağzını doldurmak için 5-6 emme hareketi yaparsa bir defada yeteri kadar süt ememiyor demektir. İleride karma beslenme açıklanırken, bu duruma nasıl çare bulunacağı anlatılacaktır. Anne sütüyle, beslenen bebek tam besin alır; bu nedenle le ilk aylarda başka maddeye ihtiyaç yoktur. Hatta süt emerek beslenmek bir çeşit sıvı rejimi olduğu için, ayrıca su içmesi de gerekli değildir. Bazı çocuk bakımı uzmanları, ikinci aydan itibaren, en fazla birkaç kaşık suyla karıştırılmış meyve suyu verilmesini öğütlerler.
Süt tam bir besin olmakla birlikte ancak ilk 4-5 ay için yeterlidir. Çocuk doktorlarının çoğu süt çocuğunun 5 aylık olunca çeşitli maddelere ihtiyaç duyacağı görüşünü savunurlar. Eskiden bebeklerin bir yaşına kadar, hatta daha uzun zaman emzirilmesine karşı, bugün bu süre gittikçe kısaltılmakta, hatta beslenme eğitimi ve sağlık bilgisi bakımından az gelişmiş topluluklarda bile aynı eğilim ağır bas-maktadır. Bebek 4-5 aylık olunca inek sütü, bazı çeşit unlar veya et ya da meyve özleriyle yapılmış mamalar verilir.
Bazı özel durumlarda, bebeklerin beslenmesinde çok önemli bir öğe olan anne sütü, bebek tarafından kabul edilmez. Be-bekte bir çeşit süt allerjisi olur. Bu bebekler ve herhangi bir nedenle anne sütünden yoksun kalmış olanlar için, bazı gelişmiş ülkelerde süt bankaları kurulmuştur. Bu kuruluşlar tıpkı bir kan bankası gibi işler. Çocuğunu kaybetmiş emzikli anneler veya sütü gereğinden bol olan lohusalar bu kuruluşlara sütlerini verirler.